10 Ocak 2015 Cumartesi

Genç Werther'in Acıları - Johann Wolfgang Von Goethe

GENÇ WERTHER'İN ACILARI
Orjinal Adı: Die Leiden Des Jungen Werther
Çevirmen: Mahmure KAHRAMAN
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Eylül 2013, 6. Baskı
Orijinal İlk Basım: 1774
126 Sayfa

AFD:
   Yıllar önce Goethe'den "Faust"u okumuştum, o zaman bulunduğum yaş itibariyle benim için zor bir okuma olmuştu. O okumamın hatırasıyla Goethe'den uzak durmuştum. Ne kadar yanlış bir yolda olduğumu geç de olsa "Genç Werther'in Acıları" ile anlamış oldum.

  "Genç Werther'in Acıları"; kahramanımız Werther'in arkadaşı Wilhelm'e yazdığı mektuplardan oluşuyor. Kitabın başında Wilhelm bize böyle seslenmektedir:
  "Zavallı Werther'in hikayesi ile ilgili bulabildiğim her şeyi büyük bir titizlikle topladım ve burada size sunuyorum, bu nedenle bana müteşekkir kalacağınızı biliyorum. Onun ruhuna ve kişiliğine hayranlık ve sevgi duymaktan, yazgısına gözyaşı dökmekten kendinizi alamayacaksınız. 
  Ey güzel insan, sen de onun gibi bir tutkunun esiriysen, onun acıları sana avuntu olsun, eğer yazgından veya kendi hatandan dolayı bir arkadaş bulamıyorsan, bu küçük kitap dostun olsun."

  "Genç Werther'in Acıları", yasak bir aşkın romanı. Romanımızın kahramanı Werther, nişanlı bir kız olan Lotte'ye aşık olur. Lotte de Werther'in bu ilgisinden oldukça memnundur. Hatta Werther'e Lotte'nin de ilgisi vardır diyebiliriz. Fakat verilen sözler ve ahlaki sorumluluklar bu aşka engeldir. Werther ve Lotte'nin yasak aşkının akibetini öğrenmek için Goethe'nin en iyi kitaplarından biri olarak adlandırılan "Genç Werther'in Acıları"nı mutlaka bir an önce okumalısınız.

  Yukarıda yaptığım tanıtımda sadece kitabın bir aşk hikayesi olduğundan bahsetmişim, aslında aşk hikayesinin çok daha ötesinde bir kitap. Her türlü sınırlamaya ve sıradanlığa karşı olan Werther'in hikayesi bu. Herkesin düşündüğü ve onayladığı doğruları kendi doğrusu olarak görmeyen, göremeyen Werther'in. Kitapta çok güzel çıkarımlar var,  altını çizdiğim bölümlere göz atmanızı kesinlikle öneririm.

  "Genç Werther'in Acıları"nın yazılma serüveni ve eseri okuyan insanlar üzerinde bıraktığı etki de oldukça bahse değerdir. Goethe bu kitabını yazrken; kendisinin ve bir arkadaşının yaşadığı imkansız aşklardan ilham almıştır: Kendisi kitapta da olduğu gibi, nişanlı bir kıza (Charlotte Buff) aşık olmuştur. Bir elçilikte sekreter olarak çalışan arkadaşı Karl Wilhelm Jerusalem ise evli bir kadına aşık olmuş ve imkansız aşkı yüzünden intihar etmiştir. 

    Kitap yayınlandıktan sonra ise Almanya'da çok büyük yankı uyandırmış, "Werther Salgını" diye nitelendirilen bir akım ortaya çıkmış. Bir çok insan Werther'in mavi ceketi ve sarı pantolonunu giymeye başlamış.  Hatta intihar vakalarında da kayda değer bir artış olunca Friedrich Nicolia isimli bir yazar "Genç Werther'in Mutlulukları" adı altında mutlu sonla biten bir kitap bile kaleme almış. 

   "Genç Werther'in Acıları" bir çok filme konu olmasına rağmen, en iyi uyarlama olarak bahsedilen 2008 yapımı Werther'i izlemenizi de öneririm.


Altı Çizilesi:
  Üst sınıfın insanları,alt sınıfa karşı her zaman soğuk bir mesafe içinde, sanki yakın davransalar bir şey kaybedeceklermiş gibi; birde düşüncesizler ve başkalarına kötü niyetle takılmaktan hoşlananlar var, kibirlerini zavallı insanlara daha çok hissettirsinler diye onların seviyesine inmiş gibi davranıyorlar.
  Eşit olmadığımızı, olmayacağımızı çok iyi biliyorum, ancak saygı görmek adına alt tabaka insanlarından kendini uzak tutmak gerektiğine inanan kişi, yenilgiden korktuğu için düşmandan saklanan bir korkak kadar eleştiriyi hak eder.

  Bahçeden kopardığı bir baş lahanayı sofraya koyan insanın basit ve saf mutluluğunu kalbim hissedebiliyorsa, keyfime diyecek yoktur, çünkü o yalnızca lahanayı değil, bütün güzel günleri, onu ektiği o tatlı sabahı, suladığı o tatlı akşamları da sofraya koymuş olur, lahananın günbegün büyümesi ona haz verdiği için her şeyin tadına bir anda yeniden varır.

    Söylemek kolay, gerçekleştirmek zor.

    Bu dünyada birinin değerini anlaması o kadar da kolay bir şey değil.

  En büyük mutsuzluk , burada iğrenç insanların yanında hissedilen can sıkıntısı , aralarındaki yükselme rekabeti , bir adım öne çıksınlar diye birbirlerini gözetleyip dikkat kesilmeleri; gizlemeye hiç gerek duyulmayan çok acınacak, çok alçakça tutkular.

  Budalalar, aslında sıranın bir önemi olmadığını, ilk sırada olmanın nadiren insanı en önemli kişi kıldığını görmüyorlar! Kimi kralı nazırı, kimi nazırı da müsteşarı yönetir. Böyle olunca en önemli kişi kim? Bana kalırsa, başkalarını değerlendiren, kudretli ve kurnaz olan, yeteneklerini ve tutkularını planlarını uygulamak için devreye sokan kişidir.

  Sabahleyin güneş doğarsa, gün güzel geçecek demektir, o zaman kendi kendime şöyle demekten kendimi alamıyorum: Yine insanların birbirlerine zehir edecekleri güzel bir gün.

  Ruh sükuneti muhteşem bir şey, kendimden hoşnut olmak da aynı şekilde. Sevgili dostum, keşke çok değerli bir mücevher olan bu duygu, güzel ve paha biçilmez olduğu kadar kırılgan olmasa.

  Üzerinde zevkle yaşamak için insanın sadece biraz toprak parçasına, altında huzurla yatmak için de bundan daha azına ihtiyacı var.

  Bir de yüreğimden ziyade zekamı ve yeteneklerimi takdir ediyor, oysa o benim tek gurur vesilem, her şeyin, her yeteneğin, her mutluluğun, her acının tek başına kaynağı. Ah benim bildiklerimi herkes bilebilir, bana özgü olansa yalnızca yüreğim.




Kitap Tanıtımından:
  Johann Wolfgang Von Goethe Alman edebiyatının dünyaca ünlü, en önemli yazarlarındandır. Hukuk eğitimi alan ve resim sanatına da ilgi duyan Goethe, doğa bilimleriyle de uğraşmış, araştırmalar yapmış, yazılar yazmıştır.
  Dünya görüşünü ve sanat anlayışını aktardığı Şiir ve Hakikat en dikkati çekici eserlerinden biridir. Ayrıca Roma Ağıtları, Faust ve pek çok eseri yayımlandığı dönemde büyük ilgi görmüş, yazarın yüzyıllar süren edebi ününü pekiştirmiştir. 1774 yılında yazdığı
  Genç Werther'in Acıları daha önce şiirleri ve oyunları yayımlanan Goethe'nin ilk romanıdır. Eser büyük bir ilgiyle karşılanmış ve 25 yaşındaki yazara kısa sürede bütün Avrupa'da ün kazandırmıştır.

Johann Wolfgang Von Goethe Hakkında:
  Johann Wolfgang von Goethe (28 Ağustos 1749, Frankfurt – 22 Mart 1832, Weimar), Alman edebiyatçı. Aynı zamanda çeşitli doğa bilimleri alanlarında araştırmalar yapmış ve yayınlar çıkarmıştır. 1776 yılından itibaren, Weimar dukalığının bakanı olarak çeşitli idari ve siyasi görevlerde bulunmuştur.

  Goethe, şiir, drama, hikâye (düzyazı ve dörtlük şeklinde), otobiyografik, estetik, sanat ve edebiyat teorisi, ayrıca doğa bilimleri olmak üzere birçok esere imza atmıştır. Bununla birlikte, zengin bir içeriğe sahip olan mektup çeşidi, önemli edebi eserlerindendir. Fırtına ve Coşku (Sturm und Drang) döneminin en önemli öncüsü ve temsilcisi olmuştur. 1774 yılında Genç Werther'in Acıları adlı eseri ile bütün Avrupa'da ün yapmıştır. Daha sonra, 1790 yılından itibaren, Friedrich Schiller ile birlikte ortak ve dönüşümlü bir şekilde, içeriksel ve biçimsel olarak, Antik kültür anlayışı üzerinde yoğunlaşarak, Weimar Klasik'in en önemli temsilcisi olmuştur. Goethe, aynı zamanda, yurtdışında da Alman edebiyatı'nın temsilcisi olarak kabul edilmiştir.

  Değeri, ölümünden sonra azalmaya başladığı sıralarda, Goethe, 1871 yılından itibaren, Alman ulusal kimliğiyle, Alman Kraliyet'inde taçlandırılmıştır. Sadece eserlerine yönelik değil, aynı zamanda örnek alınacak yaşantısına yönelik de bir hayranlık oluşmuştur. Goethe, bugüne kadar, en önemli Alman edebiyatçı olarak kabul edilmiş, eserleri ise dünya edebiyatı zirvesinde yerini almıştır.
Kaynak: Wikipedia

Johann Wolfgang Von Goethe Eserleri:
1771: Heidenröslein, şiir
1773: Prometheus, şiir
1773: Götz von Berlichingen, drama
1774: Genç Werther'in Acıları, roman
1774: Der König in Thule, şiir
1775: Stella, tragedya
1782: Der Erlkönig, şiir
1787: Iphigenie auf Tauris, drama
1786: Novella, öykü
1788: Egmont, drama
1790: Bitkilerin Metamorfozu, bilimsel deneme
1790: Torquato Tasso, drama
1790: Römische Elegien, şiir koleksiyonu
1793: Mainz Kuşatması, düz yazı
1794: Reineke Fuchs, fabl
1795: Das Märchen (Yeşil Yılan ve Güzel Lily), peri masalı
1794–95: Unterhaltungen deutscher Ausgewanderten, peri masalları içeren öykü Das Märchen
1795–96 (Friedrich Schiller ile ortak yapıt): Die Xenien, epigram toplaması
1796: Wilhelm Meisters Lehrjahre, roman
1797: Der Zauberlehrling, şiir; Fantasia Film tarafından animasyon haline getirilmiştir.
1798: Hermann ve Dorothea, destansı şiir
1798: Die Weissagungen des Bakis
1798/01: Propyläen, periyodik
1803: Die Natürliche Tochter, Fransız devrimi üzerine bölümler içeren oyun
1805: Winkelmann
1808: Faust, Dramanın ilk parçası
1809: Die Wahlverwandtschaften, roman
1810: Renklerin Teorisi, Bilimsel yazı
1811–1830: Aus Meinem Leben: Dichtung und Wahrheit, 4 parçalık otobiyografik çalışma
1813: Bulgu, şiir
1817: İtalya Seyahati, gezi yazısı
1819: Divan.
1821: Wilhelm Meisters Wanderjahre, oder Die Entsagenden (Wilhelm Meister's Journeyman Years, or the Renunciants/Wilhelm Meister's Travels), roman
1823: Marienbad Ağıtı, şiir
1832: Faust, drama
1832/33: Nachgelassene Schriften

1836: Goethe ile Sohbet

3 yorum:

  1. Çok sevdiğim kitaplardan.. defalarca okuyabilirim ve mektubu okuduğumda her defasında ağlayabilirim...

    YanıtlaSil
  2. biliyor musun ben Lotte'nın bu çocuğa ilgisi olduğunu hiç sanmıyorum.Bence o kız büyücü :) baksana kara sevdaya tutturup duruyor milleti.Nedense bilmiyorum ama Lotte Albert'e ait olmayı seviyor ama ruhu fingirdek..az kaldı bitiriyorum bugün :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. :)))
      Ben aşka inanmak istemiştim :)

      Ama dediğiniz gibi de olabilir, Albert'in konumunu sevdiğinden, aklı Albert ile olmaktan, gönlü ise ona deli gibi aşık olan Werther'in yakınlığından memnun olabilir. Bu açıdan bakınca ruhunda bir sorun olabileceğini kabul ediyorum :))

      Özlemişiz yorumlarınızı :))

      Sil

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...