Üç Anadolu Efsanesi - Yaşar Kemal

ÜÇ ANADOLU EFSANESİ
YAŞAR KEMAL

Cem Yayınevi

1970, 3. Baskı

286 Sayfa

AFD:

    Yazar Ayları'nda Kasım ayı yazarı Yaşar Kemal seçildi. Ben de Yaşar Kemal'in ne zamandır elimde olan ama okumaya fırsat bulamadığım Üç Anadolu Efsanesi'ni okuyarak katıldım.

    Kitapta kulak aşinalığımız olan Köroğlu, Karacaoğlan ve Alageyik efsaneleri anlatılmış. Evet bu efsanelerin isimlerini çokça duymuştum, Köroğlu ve Karacaoğlan'ı ise bayağı bildiğimi zannederdim ama iş böyle değilmiş. Aslında bu efsaneler hakkında pek de fazla bir şey bilmiyormuşum. Yaşar Kemal halk ağzıyla efsaneleri o kadar güzel anlatmış ki; eski Türk gelenekleri, unutulmaya yüz tutmuş deyimler, atasözleri... Okurken çok keyif aldığım kitabın ilk cümlelerini sizinle paylaşmak isterim.

   "Hey kardeşler, hey dostlar, yolda belde, tavlada tarlada, kırda ovada durup da bizi dinleyenler, okuyanlar, dünyanın kaç bucak olduğunu soranlar, bilenler, hey yedi iklim dört bucağı gezenler, size bir destanımız var. İnsanoğlu şu dünyada neyi arar, arasa arasa dostluğu, kardeşliği arar, sözü çok uzatmak neye yarar..."

   Kitapta bahsedilen efsanelerden ikisinin filmi de çekilmiş. Birisi Süreyya Duru'nun yönetiği, Cüneyt Arkın ve Mine Mutlu'nun oynadığı 1969 yapımı Alageyik diğeri ise Atıf Yılmaz'ın yönettiği, Nuri Altinok ve Tijen Par'ın oynadığı 1959 yapımı Karacoğlan'ın Kara Sevdası. İkisini de mutlaka izlemeyi planlıyorum.

Alageyik filminden bir kesit ve Alageyik türküsü

Kitabın Tanıtımından:

   "Kilometrelerce yürüyüp, dağ bayır koşup ne kurtarırsa kardır kuralınca, öne ağıtları, sonra da türküleri, koşmaları, destanları, Çukurovanın tüm uyaklı uyaksız söz çeşitlerini, tekerlemelerini, küfürlerini avlıyordu. Folklor derlemesi filan değildi, bu iş hayat memat işiydi, özbeöz malını kurtarıyordu Çukurovanın, sorumlusuydu kurda kuşa karşı, şaka değil."

-Abidin Dino, Milliyet Sanat-

   "Yaşar Kemal, Anadolu aşık-hikayelerinin geleneğine göbek bağıyla bağlanmış bir yazar. Onu ta çocukluğundan başlayarak Anadolu sözlü geleneğinin destansı türleri büyülemiş."

-Pertev Naili Boratav

02 Aralık 2013 tarihinde "Üç Anadolu Efsanesi"ni en uygun fiyatla satan kitap satış siteleri:

Arkadaş 8,97 TL 
OkuOku 9,10 TL
KitapYurdu 9,11 TL
KitapAmbari 9,36 TL
İlkNokta 9,75 TL
D&R 9,99 TL 

Yaşar Kemal Hakkında: 

1000kitap.com

   Asıl adı Kemal Sadık Gökçeli. Van Gölü’ne yakın Ernis (bugün Ünseli) köyünden olan ailesinin Birinci Dünya Savaşı’ndaki Rus işgali yüzünden uzun bir göç süreci sonunda yerleştiği Osmaniye’nin Kadirli ilçesine bağlı Hemite köyünde 1926’da doğdu. Doğum yılı bazı biyografilerde 1923 olarak geçer.

   Ortaokulu son sınıf öğrencisiyken terk ettikten sonra ırgat kâtipliği, ırgatbaşılık, öğretmen vekilliği, kütüphane memurluğu, traktör sürücülüğü, çeltik tarlalarında kontrolörlük yaptı. 1940’lı yılların başlarında Pertev Naili Boratav, Abidin Dino ve Arif Dino gibi sol eğilimli sanatçı ve yazarlarla ilişki kurdu; 17 yaşındayken siyasi nedenlerle ilk tutukluluk deneyimini yaşadı. 1943’te bir folklor derlemesi olan ilk kitabı Ağıtlar’ı yayımladı. Askerliğini yaptıktan sonra 1946’da gittiği İstanbul’da Fransızlara ait Havagazı Şirketi’nde gaz kontrol memuru olarak çalıştı. 1948’de Kadirli’ye döndü, bir süre yine çeltik tarlalarında kontrolörlük, daha sonra arzuhalcilik yaptı. 1950’de Komünizm propagandası yaptığı iddiasıyla tutuklandı, Kozan cezaevinde yattı. 1951’de salıverildikten sonra İstanbul’a gitti, 1951-63 arasında Cumhuriyet gazetesinde Yaşar Kemal imzası ile fıkra ve röportaj yazarı olarak çalıştı. Bu arada 1952’de ilk öykü kitabı Sarı Sıcak’ı, 1955’te ise bugüne dek kırktan fazla dile çevrilen romanı İnce Memed’i yayımladı. 1962’de girdiği Türkiye İşçi Partisi’nde genel yönetim kurulu üyeliği, merkez yürütme kurulu üyeliği görevlerinde bulundu. Yazıları ve siyasi etkinlikleri dolayısıyla birçok kez kovuşturmaya uğradı. 1967’de haftalık siyasi dergi Ant’ın kurucuları arasında yer aldı. 1973’te Türkiye Yazarlar Sendikası’nın kuruluşuna katıldı ve 1974-75 arasında ilk genel başkanlığını üstlendi. 1988’de kurulan PEN Yazarlar Derneği’nin de ilk başkanı oldu. 1995’te Der Spiegel’deki bir yazısı nedeniyle İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi’nde yargılandı, aklandı. Aynı yıl bu kez Index on Censorhip’teki yazısı nedeniyle 1 yıl 8 ay hapis cezasına mahkûm edildiyse de cezası ertelendi.

   Şaşırtıcı imgelemi, insan ruhunun derinliklerini kavrayışı, anlatımının şiirselliğiyle yalnızca Türk romanının değil dünya edebiyatının da önde gelen isimlerinden biri olan Yaşar Kemal’in yapıtları kırkı aşkın dile çevrilmiştir. Yaşar Kemal, Türkiye’de aldığı çok sayıda ödülün yanı sıra yurtdışında aralarında Uluslararası Cino del Duca ödülü, Légion d’Honneur nişanı Commandeur payesi, Fransız Kültür Bakanlığı Commandeur des Arts et des Lettres nişanı, Premi Internacional Catalunya, Fransa Cumhuriyeti tarafından Légion d’Honneur Grand Officier rütbesi, Alman Kitapçılar Birliği Frankfurt Kitap Fuarı Barış Ödülü’nün de bulunduğu yirmiyi aşkın ödül, ikisi yurtdışında beşi Türkiye’de olmak üzere, yedi fahri doktorluk payesi aldı.

Kaynak: http://www.yasarkemal.net/

Yaşar Kemal Eserleri: 

Öykü

Sarı Sıcak, İst.: Varlık, 1952

Bütün Hikâyeler, İst.: Cem, 1975.

Roman

İnce Memed, 1. c., İst., 1955; 2. c., İst., 1969; 3. c., İst., 1984; 4. c., 1987

Teneke, İst.: Varlık, 1955

Orta Direk, İst.: Remzi, 1960

Yer Demir Gök Bakır, İst.: Güven, 1963

Ölmez Otu, İst.: Ant, 1968

Akçasazın Ağaları / Demirciler Çarşısı Cinayeti, İst.: Cem, 1974

Akçasazın Ağaları / Yusufcuk Yusuf, İst.: Cem, 1975

Yılanı Öldürseler, İst.: Cem, 1976

Al Gözüm Seyreyle Salih, İst.: Cem, 1976

Allahın Askerleri, İst.: Milliyet, 1978

Kuşlar da Gitti, (uzun öykü) İst.: Milliyet, 1978

Deniz Küstü, İst.: Milliyet, 1978

Hüyükteki Nar Ağacı, İst.: Toros, 1982

Yağmurcuk Kuşu / Kimsecik I, İst.: Toros, 1980

Kale Kapısı / Kimsecik II, İst.: Toros, 1985

Kanın Sesi / Kimsecik III, İst.: Toros, 1991

Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana, İst.: Adam, 1997

Karıncanın Su İçtiği, İst.: Adam, 2002

Tanyeri Horozları, İst.: Adam, 2002.

Çıplak Deniz Çıplak Ada, İst.: YKY, 2012

Tek Kanatlı Bir Kuş, İst.: YKY, 2013

Şiir

Bugünlerde Bahar İndi, İst.: YKY, 2010

Destansı Roman

Üç Anadolu Efsanesi, İst.: Ararat, 1967

Ağrıdağı Efsanesi, İst.: Cem, 1970

Binboğalar Efsanesi, İst.: Cem, 1971

Çakırcalı Efe, İst.: Ararat, 1972.

Röportaj

Yanan Ormanlarda 50 Gün, İst.: Türkiye Ormancılar Cemiyeti, 1955

Çukurova Yana Yana, İst.: Yeditepe, 1955

Peribacaları, İst.: Varlık, 1957

Bu Diyar Baştan Başa, İst.: Cem, 1971

Bir Bulut Kaynıyor, İst.: Cem, 1974

Röportaj Yazarlığında 60 Yıl , İst.: YKY, 2011

Deneme-Derleme

Ağıtlar, Adana: Halkevi, 1943

Taş Çatlasa, İst.: Ataç, 1961

Baldaki Tuz, (1959-74 gazete yazıları) İst.: Cem, 1974

Gökyüzü Mavi Kaldı, (halk edebiyatından seçmeler, S. Eyüboğlu ile)

Ağacın Çürüğü: Yazılar-Konuşmalar, (der. Alpay Kabacalı) İst.: Milliyet, 1980

Yayımlanmamış 10 Ağıt, İst.: Anadolu Sanat, 1985

Sarı Defterdekiler: Folklor Derlemeleri, (haz. Alpay Kabacalı) İst.: Yapı Kredi, 1997

Ustadır Arı, İst.: Can, 1995

Zulmün Artsın, İst.: Can, 1995.

Binbir Çiçekli Bahçe, İst.: YKY, 2009.

Bu Bir Çağrıdır, İst.: YKY, 2012.

Çocuk Romanı

Filler Sultanı ile Kırmızı Sakallı Topal Karınca, İst.: Cem, 1977

Çeviri

Ayışığı Kuyumcuları (A. Vidalie; Thilda Kemal ile), İst.: Adam, 1977