Çevirmen: Mehmet ÖZGÜL
Cem Yayınevi
Ekim 2008, 5. Baskı
Ekim 2008, 5. Baskı
363 Sayfa
MRW:
Kırgız yazar Cengiz Aytmatov bu hikayelerinde de; savaşın çıkmasıyla yaşı tutan her erkeğin savaşa gitmesini ve geride erkeksiz, babasız kalan ailelerin çektikleri sıkıntıları, okuyucuyu derinden etkileyecek şekilde müthiş bir anlatım sunuyor. Bazı hikayelerde Sovyetler birliğinin uyguladığı rejime karşı eleştiriler de hissediliyor.
Bu kitapta en sevdiğim hikaye ise ‘Elveda Gülsarı’ oldu. Tanabay bir gece oğlunun evinden dönerken yaşlı atı Gülsarı can çekişmeye başlar. Çok sevdiği atının ömrünün sonuna geldiğini anlayan Tanabay, kendisinin de çok yaşlı olmasına ve çok soğuk bir gece yarısı olmasına rağmen atını orada ölüme bırakmak istemez, onu arabadan çözer yavaş yavaş, dinlene dinlene, atını severek, okşayarak köyüne ulaşmaya çalışır. Tanabay bu süre içinde okuyucuya kendi gençliğini, komünizme, devrime olan inancıyla partiye bağlı yaşamını, Gülsarı’nın doğumundan başlayarak hayat hikayesini, atıyla kurduğu bağı, ona olan sonsuz sevgisini 200 sayfada okuyucuya anlatır.
‘Yüz Yüze’ de beni etkileyen bir hikayeydi. Yine savaşa giden erkeklerin ardından küçücük çocuklarıyla hatta yeni doğan bebekleriyle köyde gece gündüz çalışıp, ekip biçtiğini yine orduya ve devlete vermek zorunda olan, yiyecek bir ekmekten başka bir şeyleri olmayan yoksul halkın yaşama tutunmaya çalışmasını konu ediyordu.
Bu kitapta en sevdiğim hikaye ise ‘Elveda Gülsarı’ oldu. Tanabay bir gece oğlunun evinden dönerken yaşlı atı Gülsarı can çekişmeye başlar. Çok sevdiği atının ömrünün sonuna geldiğini anlayan Tanabay, kendisinin de çok yaşlı olmasına ve çok soğuk bir gece yarısı olmasına rağmen atını orada ölüme bırakmak istemez, onu arabadan çözer yavaş yavaş, dinlene dinlene, atını severek, okşayarak köyüne ulaşmaya çalışır. Tanabay bu süre içinde okuyucuya kendi gençliğini, komünizme, devrime olan inancıyla partiye bağlı yaşamını, Gülsarı’nın doğumundan başlayarak hayat hikayesini, atıyla kurduğu bağı, ona olan sonsuz sevgisini 200 sayfada okuyucuya anlatır.
‘Yüz Yüze’ de beni etkileyen bir hikayeydi. Yine savaşa giden erkeklerin ardından küçücük çocuklarıyla hatta yeni doğan bebekleriyle köyde gece gündüz çalışıp, ekip biçtiğini yine orduya ve devlete vermek zorunda olan, yiyecek bir ekmekten başka bir şeyleri olmayan yoksul halkın yaşama tutunmaya çalışmasını konu ediyordu.
Bu kitap da severek okuduğum bir Aytmatov kitapları arasına girdi.
Kitabın Tanıtımından:
Yaşayan en büyük Kırgız yazar Cengiz Aytmatov, 1928'de Kırgızistan'ın Frunze kentinde doğdu. Moskova Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nin bitirdi. Doğduğu toprakların insanlarını, onların geleneklerini ve yaşam biçimlerini, sevinçlerini ve acılarını, duygulu olduğu ölçüde gerçekçi bir dille ve evrensel boyutlarda anlattığı roman ve öyküleriyle kısa zamanda tanındı. 1963'te Lenin Edebiyat Ödülü'nü kazanan Aytmatov'un yapıtları çeşitli dillere çevrildi ve ona uluslararası ün kazandırdı.
Cengiz Aytmatov'un tüm yapıtlarını, 4 cilt halinde, Mehmet Özgül'ün yetkin Türkçesiyle Rusça aslından tam olarak okurlarımıza kıvançla sunuyoruz.
 |
| kardeskalemler.com |
Cengiz Aytmatov Dünya Edebiyatının gelmiş geçmiş en büyük yazarlarından biridir. 1928 yılında Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’e bağlı olan ve Talas vadisinde yer alan Şeker Köyü’nde doğar. Memur olan babası 1937 yılında Stalin’in temizlik harekâtının kurbanları arasına katılır. Yazarı modern bir kadın olan annesi büyütür. Aytmatov, ilkokula kendi köyünde gider. Babaannesi Ayımkan beş altı yaşlarından itibaren torununu ninniler, masallar, efsanelerle besler. Aytmatov çok küçük yaşlardan itibaren ozanların atışmalarını dinler, sohbetlerine katılır. Şifahî kültürün çok canlı yaşandığı bu toprakların destanî havası yazarı içten içe kuşatıp zenginleştirir.
İkinci Dünya savaşının yokluk yıllarını babasız geçiren Aytmatov, çocuk yaşından itibaren çalışmaya başlar. On yaşında toprağı işler. On dört yaşında şeker köyünde köy sovyeti kolhozu sekreterliğine getirilir. Bir yıl vergi memuru olarak çalışır. Bu sıralarda, erkekler cephede savaşırken, köylerde kadın ve çocukların çektikleri sefalete şahit olur. 1946’da Kazakistan’ın Cambul şehrinde veteriner teknik okuluna gider. Bu okul bitince 1948’de Kırgızistan Tarım Enstitüsüne devam eder. 1953’de buradan veteriner olarak mezun olur.
Aytmatov, Cemile’nin yayımlandığı 1958 yılında Moskova Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’ne girer. Aynı yılın sonunda Kruşçev’in anti-Stalinist kampanyası sırasında Sovyet Komünist Partisine ve Yazarlar Birliğine kabul edilir. Çeşitli gazete ve dergilerde muhabirlik ve editörlük yapar. 1963 yılında, İlk Lenin Edebiyat Ödülü’nü,1968 yılında Büyük Sovyet Edebiyat Ödülü’nü kazanır. Aynı yıl Kırgızistan millî yazarı seçilir.
Aytmatov, başarılı bir edebiyatçı olması sebebiyle itibar görmüş, devletin çeşitli birimlerinde görev almış, bu sayede rejimin işleyişine tanık olmuş biridir. 1978 yılında Yüksek Sovyet Prezidiumu tarafından “Sosyalist İşçi Kahramanı” olarak ödüllendirilir. 1983’te Büyük Sovyet Edebiyat Ödülü’nü ikinci kez kazanır. Gorbaçov döneminde Sovyet Parlamentosu Kültür ve Ulusal Diller Komitesi Başkanlığı ve Sovyet Yazarlar Birliği Sekreterliği görevlerinde bulunmuştur. Sovyetler Birliği dağılmadan önce Gorbaçov’un beş danışmanından biri olan yazar, bağımsızlığına kavuştuktan sonra Kırgızistan’ın Luxemburg, Hollanda ve Belçika büyükelçilikleri görevlerini yürüttü.
Bir film çekimi sırasında rahatsızlanarak Almanya’nın Nuremberg şehrine götürülen Cengiz Aytmatov, 10 Haziran 2008 Salı günü tedavi gördüğü hastanede vefat etti.
Aytmatov, milletinin tarih boyunca kazandığı sosyal, kültürel, ahlakî, edebî, askerî yani bütün maddî ve manevi zenginliğini eserlerine yansıtmış, yaşadığı coğrafyanın insanının tarih içinde kazandığı değerleri, acılarını, kahramanlıklarını, tecrübelerini yazıya döküp ölümsüzleştirmiş, halkının içine düştüğü zor durumları eserlerinde en güzel şekilde anlatmış, onların çözümlerine dair ipuçları göstermiş, eserlerinde kendi ifadesi ile ‘tipik insan’ı ortaya koymaya çalışmış bir yazardır.
Kaynak:Ötüken
İkinci Dünya savaşının yokluk yıllarını babasız geçiren Aytmatov, çocuk yaşından itibaren çalışmaya başlar. On yaşında toprağı işler. On dört yaşında şeker köyünde köy sovyeti kolhozu sekreterliğine getirilir. Bir yıl vergi memuru olarak çalışır. Bu sıralarda, erkekler cephede savaşırken, köylerde kadın ve çocukların çektikleri sefalete şahit olur. 1946’da Kazakistan’ın Cambul şehrinde veteriner teknik okuluna gider. Bu okul bitince 1948’de Kırgızistan Tarım Enstitüsüne devam eder. 1953’de buradan veteriner olarak mezun olur.
Aytmatov, Cemile’nin yayımlandığı 1958 yılında Moskova Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’ne girer. Aynı yılın sonunda Kruşçev’in anti-Stalinist kampanyası sırasında Sovyet Komünist Partisine ve Yazarlar Birliğine kabul edilir. Çeşitli gazete ve dergilerde muhabirlik ve editörlük yapar. 1963 yılında, İlk Lenin Edebiyat Ödülü’nü,1968 yılında Büyük Sovyet Edebiyat Ödülü’nü kazanır. Aynı yıl Kırgızistan millî yazarı seçilir.
Aytmatov, başarılı bir edebiyatçı olması sebebiyle itibar görmüş, devletin çeşitli birimlerinde görev almış, bu sayede rejimin işleyişine tanık olmuş biridir. 1978 yılında Yüksek Sovyet Prezidiumu tarafından “Sosyalist İşçi Kahramanı” olarak ödüllendirilir. 1983’te Büyük Sovyet Edebiyat Ödülü’nü ikinci kez kazanır. Gorbaçov döneminde Sovyet Parlamentosu Kültür ve Ulusal Diller Komitesi Başkanlığı ve Sovyet Yazarlar Birliği Sekreterliği görevlerinde bulunmuştur. Sovyetler Birliği dağılmadan önce Gorbaçov’un beş danışmanından biri olan yazar, bağımsızlığına kavuştuktan sonra Kırgızistan’ın Luxemburg, Hollanda ve Belçika büyükelçilikleri görevlerini yürüttü.
Bir film çekimi sırasında rahatsızlanarak Almanya’nın Nuremberg şehrine götürülen Cengiz Aytmatov, 10 Haziran 2008 Salı günü tedavi gördüğü hastanede vefat etti.
Aytmatov, milletinin tarih boyunca kazandığı sosyal, kültürel, ahlakî, edebî, askerî yani bütün maddî ve manevi zenginliğini eserlerine yansıtmış, yaşadığı coğrafyanın insanının tarih içinde kazandığı değerleri, acılarını, kahramanlıklarını, tecrübelerini yazıya döküp ölümsüzleştirmiş, halkının içine düştüğü zor durumları eserlerinde en güzel şekilde anlatmış, onların çözümlerine dair ipuçları göstermiş, eserlerinde kendi ifadesi ile ‘tipik insan’ı ortaya koymaya çalışmış bir yazardır.
Kaynak:Ötüken
Cengiz Aytmatov Eserleri:
Dağlar Devrildiğinde-Ebedi Nişanlı
Darağacı - Dişi kurdun Rüyaları
Gün Olur Asra Bedel
Fuji-Yama
Beyaz Gemi
Selvi Boylum Al Yazmalım
Elveda, Gülsarı!
Dağlar ve Steplerden Masallar
İlk Öğretmenim
Cemile
Yüzyüze
Zorlu Geçit
Toprak Ana ötüken yayınları
Cengiz Han'a Küsen Bulut
Çocukluğum
Kızıl Elma
Hiroşimalar Olmasın
İlk Turnalar
GülSarı
Deniz Kıyısında Koşan Ala Köpek
Sultan Murat
Dişi Kurdun Rüyaları
Dağlar Devrildiğinde-Ebedi Nişanlı
Darağacı - Dişi kurdun Rüyaları
Gün Olur Asra Bedel
Fuji-Yama
Beyaz Gemi
Selvi Boylum Al Yazmalım
Elveda, Gülsarı!
Dağlar ve Steplerden Masallar
İlk Öğretmenim
Cemile
Yüzyüze
Zorlu Geçit
Toprak Ana ötüken yayınları
Cengiz Han'a Küsen Bulut
Çocukluğum
Kızıl Elma
Hiroşimalar Olmasın
İlk Turnalar
GülSarı
Deniz Kıyısında Koşan Ala Köpek
Sultan Murat
Dişi Kurdun Rüyaları
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder