Ölüm Bir Varmış Bir Yokmuş - Jose Saramago

ÖLÜM BİR VARMIŞ BİR YOKMUŞ

Orjinal Adı: As Intermitências da Morte

JOSE SARAMAGO

Çevirmen: Mehmet Necati KUTLU

Kırmızı Kedi Yayınları

Temmuz 2013, 1. Baskı

204 Sayfa

AFD:

    Herkesin gittiği illerden bir hatıra alma tutkusu vardır, bizim de her ilden en az bir kitap alma tutkumuz var, o ilin hatırası olması adına. Yazar Ayları Ekim yazarı Jose Saramago seçildi. Ben de iş için gittiğim Erzincan'dan, araştırıp almak istediğim Yitik Adanın Öyküsü ve Ölüm Bir Varmış Bir Yokmuş arasında bir seçim yaparak Ölüm Bir Varmış Bir Yokmuş ile döndüm. Elimdeki kitap yolda bitince hemen Josê Saramago'nun dünyasında kayboldum.

    Kitabın tanıtımını okuduğumda, çok değişik bir serüvenin beni beklediğini tahmin edebiliyordum. Birkaç sayfa okuyunca da İyi ki Yazar Ayları Ekim yazarı Saramago seçilmiş diye düşündüm. Çünkü bu kitap benim Saramago'yla tanışma kitabım olmuştu ve Saramago beni birkaç sayfada kendisine hayran bırakmıştı.

      Okurken sürekli Saramago'nun ne kadar zeki bir yazar olduğunu düşünüp durdum. Bazen düşünürüz "keşke herkes zengin olsaydı" ya da "dünyada hiç savaş olmasaydı ne olurdu?" diye, Saramago'da "bir ülkede hiç ölüm olmasaydı ne olurdu?" diye düşünmüş. Evet kitabımız bir ülkede bir anda ölümün ortadan kalkmasını anlatıyor. Bir yılbaşı gecesi o ülkede ölüm son buluyor, yaşaması imkansız hastalar, intihar edenler, organlarını kaybedenler bile ölmüyor. Saramago bu değişik konuyu işlerken ölümün durmasının etkilerini tüm yönleriyle ele alıyor. Bu olaya sevinenler, üzülenler, bu olayı fırsata çevirenler ve olaydan zarar görenlerin yaşadıkları çok akıcı bir üslupla ve mükemmel bir hicivle anlatılıyor.

   Peki bu ölünmeyen ülkedeki sorunlarla nasıl başa çıkılacaktır? Ya, ölümsüzlük ne zamana kadar sürecektir? Cevapları, zevkle okuduğum ve kesinlikle tavsiye ettiğim Ölüm Bir Varmış Bir Yokmuş'un sayfalarında gizli. Bu arada kitabın ilk cümlesi ve son cümlesinin aynı olduğunu belirtmeden geçmeyelim; "Ertesi Gün Hiç Kimse Ölmedi."

   Kitabın içeriğinden ziyade, yazımı ve basımı ile ilgili birkaç kelâm etmek istiyorum. Öncelikle paragrafların azlığından bahsetmek lazım. Fotoğrafta da gördüğünüz gibi bazı sayfalarda hiç paragraf yok. Bir oturuşta bitmiyor ki kitap, yok çocuk ağlıyor, yok telefon çalıyor... Bazen nerede kaldığımı bulmak için tüm sayfayı yeniden okuduğum oldu. :) İkinci olarak konuşma metinlerine paragrafın içinde yer veriliyor. Bu da bazen kimin neyi söylediğini anlamamızı oldukça zorlaştırıyor. Son olarak da hiçbir özel isim büyük harfle yazılmamış ve kesme işareti kullanılmamış. Acaba bunlar Saramago'nun kendi tercihlerimi diye merak ediyorum. Saramago'nun tercihleri ise de özel isimlerin küçük yazılması (kitapla ilgili olduğundan) hariç diğerlerini sevmedim. Gerçekten okumayı zorlaştırıyorlar.

 
Altı Çizilesi:
   Her millet hak ettiği hükümet tarafından yönetilir.

   İnsan olmanın ne demek olduğunu her geçen gün daha az bileceğiz.

                                                                         Kehanetler Kitabı

Kitabın Tanıtımından: 

   Adı bilinmeyen bir ülkede, dünya kuruldu kurulalı görülmemiş bir olay gerçekleşir: Ölüm, o güne kadar yerine getirdiği görevinden vazgeçer ve hiç kimse ölmez. Bir anda ülkeye dalga dalga yayılan sevinç çok geçmeden yerini hayalkırıklığı ve kaosa bırakır.

  İnsanların ölmemesi zamanın durduğu anlamına gelmemektedir, ezeli bir yaşlılıktır artık onları bekleyen. Hükümetten kiliseye, sağlık kurumlarından ailelere, şirketlerden mafyaya kadar herkes ölümün ortadan kalkmasının getirdiği sonuçlarla mücadele etmek zorundadır. Ancak ölüm, beklenmedik bir kimlikle ve umulmadık duygularla insanların arasına geri döner.

   Ölüm ve ölümsüzlük karşısında insanın şaşkınlığını, çelişkili tepkilerini ve ahlaki çöküşünü, edebi, toplumsal ve felsefi anlamda derinlikli bir biçimde işleyen José Saramago, geçici olanla ebedi olanı birbirinden ayıran kısa mesafenin meseli sayılacak Ölüm Bir Varmış Bir Yokmuşu, başladığı gibi bitiriyor: "Ertesi gün hiç kimse ölmedi."

13 Ekim 2013 tarihinde "Ölüm Bir Varmış Bir Yokmuş"u en uygun fiyatla satan kitap satış siteleri:

İlkNokta 11,05 TL
Arkadaş 11,73 TL
KitapZen 11,90 TL
KitapYurdu 11,90 TL 
OkuOku 12,00 TL
D&R 12,49 TL 

Jose Saramago Hakkında:

quarterlyconversation.com

   Portekizli yazar, şair, oyun yazarı ve gazeteci Jose Saramago, 16 Kasım 1922 -18 Haziran 2010 tarihleri arasında yaşamıştır. Kitaplarının satış rakamı sadece Portekiz'de iki milyonu geçmiş, yapıtları 25 dile çevrilmiştir. Din konusundaki görüşleri nedeniyle Portekiz Hükümeti tarafından sansürlenince Kanarya Adaları'nda Lanzarote'ye yerleşen yazar, ölümüne kadar burada yaşamıştır. Şöhrete ancak ellili yaşlarında, Manastır Güncesi adlı romanıyla kavuşan Saramago, 1969'dan ölene kadar Portekiz Kominist Partisi'nin bir üyesi olmuştur. Yapıtlarında mitleri, ülkesinin tarihini ve gerçeküstü imgelemi kullanan yazar, pek çok önemli ödül almış, 1998 yılında da Nobel Edebiyat Ödülü'nün sahibi olmuştur.

Jose Saramago'nun Türkçe Yayınlanmış Kitapları:

Baltasar ile Bilmunda (Kırmızı Kedi) (Gendaş Yayınları)

Bilinmeyen Adanın Öyküsü (Türkiye İş Bankası Yayınları)

Bütün İsimler (Kırmızı Kedi) (Gendaş Yayınları)

Çatıdaki Pencere (Kırmızı Kedi)

Filin Yolculuğu (Turkuvaz Kitap)

Görmek (Can Yayınları)

İsa'ya Göre İncil (Kırmızı Kedi) (Turkuvaz Kitap)

Kabil (Kırmızı Kedi)

Kısırdöngü (Türkiye İş Bankası Yayınları)

Kopyalanmış Adam (Türkiye İş Bankası Yayınları)

Körlük (Can Yayınları)

Küçük Anılar & Çocukluk ve İlkgençlik Anıları (Can Yayınları)

Lizbon Kuşatmasının Tarihi (Türkiye İş Bankası Yayınları)
Mağara (Kırmızı Kedi)

Manastır Güncesi (Turkuvaz Kitap)

Not Defterimden (Turkuvaz Kitap)

Ölüm Bir Varmış Bir Yokmuş (Kırmızı Kedi) (Turkuvaz Kitap)

Ressamın El Kitabı (Can Yayınları)

Ricardo Reis'in Öldüğü Yıl (Can Yayınları)

Suların Sessizliği (Kırmızı Kedi)

Umut Tarlaları (Can Yayınları)

Yitik Adanın Öyküsü (Kırmızı Kedi) (Turkuvaz Kitap) (Gendaş Yayınları)